L’ Orient de l’ Occident

L’ Orient de l’ Occident – Costas Kokossis  (pages 11-12)

Grec Moderne – Traduction: Giorgos Krekoukias

Le piétinement des chevaux s’est arrêté immédiatement. Le chariot a fait une embardée brusque et Nicodème est tombé, la tête en avant.

“Pardonnez-moi, mon vieux !” s’écria le charretier. Encore un contrôle…

Des jurons, des explications du gentil cocher et puis le silence.  Un homme à cheval a tiré le rideau de la voiture et s’est projeté dedans. Il était en sueur, presque sale, et de la bave coulait de ses moustaches épaisses comme s’il aboyait. Il a jeté un coup d’œil à Nicodème et a finalement fixé ses yeux sur lui.  Il a craché, juré quelque chose, et laissé le charretier repartir.

Le grincement des roues a lentement masqué le bruit des cavaliers perdus dans le crépuscule. Au détour de la montée, le sommet d’Anadolu Hisarı apparaît et, au loin, les premières lumières des faubourgs de Constantinople.

Voulez-vous vous reposer, vieil homme ?

Il a secoué la tête en arrière, enlevé son chapelet et commencé à compter les nœuds.

La pluie tombait dru et les gouttes frappaient impitoyablement sa barbe. Les nombreux poils blancs, un signe de maturité et d’âge, étaient maintenant plus clairement visibles. Et pourtant, il se sentait prospère. Il a tourné son regard vers le ciel à travers l’ouverture de la voiture.

“Prospère?” il s’est demandé. Pour quoi ? Même avec toute son expérience, il ne pouvait plus rien faire. Lorsque vous n’avez pas l’expérience, vous passez à côté de ceux qui vous l’offrent et lorsque vous pensez l’avoir, vous ne trouvez personne qui en veut. Après tout, dans l’état où en étaient les choses, quel était l’intérêt d’une offre ? Était-ce la volonté de Dieu ? Il a serré le trente-troisième nœud de son chapelet avec embarras. Mais Dieu ne pourrait jamais vouloir un tel mal. Pourtant, le mal est venu, s’est assis et est resté. Le Tout-Puissant pourrait-il laisser tomber ? Est-ce possible ?

“Péché”, a-t-il chuchoté.

Il a de nouveau baissé les yeux. Il n’était pas logique, raisonnait-il, que chaque fois que ses pensées l’immobilisaient, il devait se justifier de ne pas être autorisé à juger. Qu’est-ce que ça veut dire “péché” ? Est-il possible que les actions et les erreurs seules puissent nous conduire directement au destin et que toute responsabilité propre soit supprimée ?  Qui peut parler au nom des autres, qui décide pour la plupart de personnes et qui est responsable ?  Et en fin de compte, quelle part de responsabilité incombe à chaque individu ? Est-ce un péché de demander, même si vous savez que vous n’obtiendrez pas de réponse ? Ou qu’il le savait lui-même et n’a rien fait ?  “Les vrais Pères eux-mêmes n’étaient-ils pas fatalistes, puisque pour eux aussi la volonté divine était inamovible, inexorable, insurmontable ?”

Constantine Kokossis: Taste of the End

Waiting 

He was waiting.

Not to hear the arguments of experts

but to listen to

threatening, advancing sounds.

Sometime ago, he dismissed his dependence

on logic,

ignoring the darts of criticism.

Just observing the others,

the inferior ones, tied to the Forum.

No more attempts to explain what occurs,

but that imperceptible play of the eyelids,

the wonder inset in the corner of the eye

or perhaps a sardonic quivering of the lips.

Now, the commonness of a normal life

devoid of drama.

Pretexts

You expected to dedicate yourself to action,

to organize yourself and some others

realizing, of course, that prudence and maturity,

when they work together, are helpful.

You were expecting.

Action was stolen by those who had played and won.

Your passion for organizing, mockingly winked at you,

since it required a previous vigor.

As for prudence, it had finished as a moth eaten mould.

Maturity seemed up in the air, impossible to reach.

The previous impeaches the present.

Expectation—as you know very well—

poses as a funeral.

In praise of an ambiguous mood | Pericles’ Epitaph

An endless analysis doesn’t seem to help,

nor does the search for historical elements.

Today the “zero participating”

tend to dominate more and more.

The decay or misunderstanding of

principles and values

has become the rule.

They geometrically increase everywhere

keeping their distance, consciously

or even ostensibly

loathing alien idols

and the sparkle of falling stars.

Proving they are not few–

those who justify non-participation.

So we return to the text:

“The one not participating in public affairs

is not just inert…”

Once more you try to reach a conclusion.

Even then it is possible that

Few shared the same belief.

Humans are always exactly the same.

But saying

“… we consider him vile”

feels like stabbing in the chest.

Taste of the End

When the narration ends

some bitter taste always remains on the palate

for what was left unsaid

through negligence or ignorance.

Precisely what inflates sorrow,

since the theoretical discussion

about human limits

has been tested again.  

Translated from the Greek by  Katerina Anghelaki-Rooke | Michael March

Constantine Kokossis was born in 1951 in Athens, Greece. After completing his studies, he joined the Foreign Service (1976-2012). He was posted to Turkey, Belgium, Cyprus, USA, Ethiopia, Albania and the Czech Republic. He is the author of the novels: The Emergence of the West (Alexandria, 2004); Diversion (Iolkos, 2010); Achilles’ Long Journey (Alexandria, 2010) which was translated into Czech (Achileas, Achil, nebo…nic), edited by “Vydava-Telstvi Rula, 2011); and Twelve Short Poems for Faint-Hearted Times. In 2015, Constantine Kokossis received the Spiros Vergos Prize for Freedom of Expression awarded by the Prague Writers’ Festival.

Author: Constantine Kokossis

Οι Θεατρίνοι

Ένα χρονικό τριών γενιών που ξεκινώντας απ’ την Μικρασιατική αρχέγονη κοιτίδα σα θεατρικό μπουλούκι, εν μέσω ανερμάτιστων πολιτικών ταγών αλλά και άφατης Καταστροφής, πέρασε στον ελλαδικό χώρο. Εκεί συνέχισε ως δεύτερη πια γενιά τη Continue reading “Οι Θεατρίνοι”

Γνώθι σ’αυτόν

Γράφει ο Μιχάλης Μελετίου // *

Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του κ. Κώστα Κοκόση με τίτλο «12 μικρά ποιήματα απαντοχής σε μικρόψυχους καιρούς» των Εκδόσεων ΑΩ.

Οι αξίες της αρετής και της ανάληψης των ευθυνών από τη μια, αλλά και η χρεία για την επιμέλεια του εαυτού μας από την άλλη, πρέπει πάντοτε να υπενθυμίζονται αλλά βεβαίως και να επιδιώκονται. Ποτέ δεν θα παλιώσει αυτή η ανάγκη γιατί ταιριάζει απόλυτα στην ανθρώπινή μας φύση. Η πορεία της ζωή μας, ομοιάζει εν πολλοίς, με την ίδια τη στιγμή της γέννησής μας. Παλαιά όσον η ίδια η ζωή και ταυτόχρονα καινούρια και άγνωστη όσο το αύριο. Το ίδιο ισχύει και για τις γενιές ή τις κοινωνίες των ανθρώπων που έρχονται, φεύγουν, δημιουργούν ή καταστρέφουν.  Ασφαλώς, τα πιο πάνω καθορίζουν και τη δική μας κοινωνία και συνέχεια μέσα στους στενωπούς των ιστορικών προκλήσεων. Εξάλλου, όπως είπε και ο Πλάτων στον «Τίμαιο», δια στόματος του αιγύπτιου ιερέα, εμείς οι Έλληνες είμαστε πάντοτε παιδιά. Γεμάτοι λησμονιά μα και ορμή ακατάλυτη. Εκ του παρελθόντος όμως προϊδεάζεται το παρόν και το μέλλον. Αν δεν θέλουμε λοιπόν να ζούμε συνεχώς σε έναν άχαρο ενεστώτα με παρακείμενους και με εκ προοιμίου συντελεσμένους μέλλοντες γιομάτο, πρέπει απαραιτήτως να γίνει μια σοβαρή στροφή προς τα έσω∙ μια ενδοσκόπηση.

Αυτές τις σκέψεις πρέπει να έχει κατά νου όποιος επιχειρήσει την περιδιάβαση μέσα στην σκέψη του κυρίου Κώστα Κοκόση, έτσι όπως αυτή αποτυπώνεται στην ποιητική του συλλογή με τίτλο «12 μικρά ποιήματα απαντοχής σε μικρόψυχους καιρούς», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΑΩ (2013). Ήδη, από το motto της συλλογής, ο αναγνώστης λαμβάνει μια έντονη γεύση για το τι πρόκειται να επακολουθήσει: «Εδιζησάμην εμαυτόν» έλεγε ο Ηράκλειτος εννοώντας ότι πρέπει να αναζητήσουμε τον εαυτόν μας, μέσα μας. Αυτό ακριβώς μας καλεί να πράξουμε και ο κ. Κοκόσης μέσω της ποίησής του, αφού εκπέμπει στο ίδιο μήκος κύματος της διανοητικής αναζήτησης με όσους επιθυμούν να δουν πέρα από το παραπέτασμα των γρήγορα εναλλασσόμενων γεγονότων του σήμερα. Μας καλεί να κάνουμε μια παύση για να συγκρίνουμε, να αναλύσουμε αλλά και να διαλογιστούμε.

Η ποίηση του κ. Κοκόση δεν είναι ασφαλώς εύκολη. Είναι απαιτητική διότι χρειάζεται επιπρόσθετη μελέτη για να κατανοηθούν σε βάθος τα ευδιάκριτα αλλά και τα επιμελώς κρυμμένα νοήματά της. Οι εικόνες που αποτυπώνονται δεν μπορούν εύκολα να προσπεραστούν. Δεν προσφέρει η ποίηση του πολύπειρου διπλωμάτη την τέρψη των αισθήσεων μέσω της ανάλαφρης ανάγνωσης των στίχων της.

Η ωραιότητα της ποίησης του κ. Κοκόση, προκύπτει σε δεύτερο και συχνά σε τρίτο χρόνο, όταν η επανάληψη της ανάγνωσης σε οδηγεί στον αναστοχασμό και την σοβαρή έρευνα των λέξεων, των εννοιών και των ιστορικών γεγονότων που ως εργαλεία μεταχειρίζεται για την δέουσα αποτύπωση του σκοπού της.

Ο σκοπός της μικρής αυτής ποιητικής συλλογής, είναι η ανάγκη της συνειδητοποίησης του στίγματος του εαυτού μας, της προσωπικότητάς μας, σε σχέση με το περιβάλλον μας. Μέσω της παρουσίασης των παθών και του καταποντισμού των κενών επιδιώξεων, της φαυλότητας, της ραθυμίας και των άλλων τόσων ανάξιων ανθρώπινων συμπεριφορών, επέρχεται ο προβληματισμός.

Η ποιητική συλλογή του κ. Κοκόση μας υπενθυμίζει πολλά. Πρώτον, ότι ουκ εν τω πολλώ το ευ. Λέει λόγια λίγα και καλά. Καλά, επειδή είναι χρήσιμα. Καλά, επειδή απαιτούν ώρες επιπρόσθετης μελέτης. Θίγονται τα ενδόμυχα μας συναισθήματα, οι κρυφές μας ατζέντες, οι κακοδοξίες μας και οι αβλεψίες μας. Δεύτερον, όλα παρουσιάζονται μέσα από έναν ιστορικό (κυρίως) μανδύα φιλοσοφικών αναφορών που προσπαθούν να διεγείρουν αλλά και να ψαύσουν το όποιο κύτταρο πνευματικής αντίστασης και ενάργειας μας έχει απομείνει. Τρίτον, ο συγγραφέας, εν πλήρη συντομία και συγγραφική καλαισθησία, σκιαγραφεί με αξιοθαύμαστη επιτυχία την… αποτυχία των ιδιοτελών σκοπών και ψέγει τις άτοπες (έως μωρές) απαιτήσεις που ενίοτε έχουμε για επιτυχή έκβαση των προσπαθειών μας ενώ δεν έχει προηγηθεί εκ μέρους μας ουδεμία προετοιμασία περί τούτου.

Μια από τις πιο «δυνατές» στιγμές της συλλογής, αποτελεί το ποίημα με τίτλο «Αμφιθυμίας εγκώμιο». Πρόκειται για ένα αποκαλυπτικό ποίημα που στηλιτεύει με άτεγκτο τρόπο τον “apolitic” άνθρωπο του σήμερα, που καταλήγει ουσιαστικά να μην ενδιαφέρεται για κανένα απολύτως κοινό πρόβλημα. Μνημονεύεται η αειθαλής ρήση του Σόλωνος συμπλεκόμενη όμως μέσα στο πλαίσιο των καβαφικών «Τειχών» δίνοντας με τον πιο εύηχο τρόπο το αληθινό στίγμα της τρέχουσας κοινωνικής παραφωνίας.

Δείγμα γραφής:

Προδιαγεγραμμένο

Πάνω ο ήλιος παντοδότης,

ολόγυρα η αύρα ζείδωρη

κι απύθμενα αποθέματα ευτυχίας

για μια λαμπρότατη, ευέλπιδα πορεία.

Έτσι πλησίστιος ξεκίνησες, ακάθεκτος.

Τί, τάχατες, περίμενες στο τέλος

αφού για όλα αυτά εσύ διόλου δεν εκόπιασες;

 

* Ο Μιχάλης Μελετίου είναι βιολόγος και συγγραφέας.

Πηγή: Fractal, η γεωμετρία των ιδεών

Εκτροπή

Ένα μυθιστορηματικό χρονικό για την τρομοκρατία

Σαν φθάσει ο χρόνος και πληθύνουν κείνα τα τμήματα της κοινωνίας που με μία άλογη ορμή θα οδεύσουν προς αδιέξοδα για θελημένα βίαιη σύγκρουση, τότε ο κίνδυνος κάποιοι ν΄ αυτοδικήσουν αιματηρά προβάλλοντας πραγματικές, προσωπικές, φανταστικές ακόμα και ανάμεικτες αιτίες παύει να είναι αμελητέος. Continue reading “Εκτροπή”

Το Μακρύ Ταξίδι του Αχιλλέα

Είναι σχεδόν αδύνατο το να καταγραφεί το οδοιπορικό τόσων ανθρώπων μέσ’ από σπαρασσόμενα εδάφη και ξένες επικράτειες, ωσότου αθέλητα καταλαγιάσουν σε νέους τόπους που όμως γίνανε η δεύτερη πατρίδα. Και όμως, η πρώτη δεν έμεινε απλά στο υποσυνείδητο. Ακόμα και άσπλαχνη, ήτανε πανταχού παρούσα. Πώς, άλλωστε, ήταν νοητό να γίνει διαφορετικά; Continue reading “Το Μακρύ Ταξίδι του Αχιλλέα”

Η Ανατολή της Δύσης

Όταν το Νοέμβρη του 1437 ξεκίνησε απ΄την Κωνσταντινούπολη μια αντιπροσωπεία από επτακόσιους περίπου επιφανείς Βυζαντινούς με επικεφαλής τον ίδιο τον αυτοκράτορα μα και τον πατριάρχη για τη Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας, όλοι γνώριζαν καλά πως ούτε εύκολα θα έλυναν τις θεολογικές διαφορές που είχαν οδηγήσει στο Σχίσμα, ούτε τον ορθόδοξο κόσμο θα έπειθαν για την αγαθότητα των Καθολικών αφού ήταν πάντοτε νωπό το 1204 κι οι Φράγκοι πίεζαν όπου είχαν εγκατασταθεί, ούτε ακόμα ήτανε βέβαιο πως οι Οθωμανοί θα αποτρέπονταν βρίσκοντας στον Κεράτιο στρατό, στόλο και χρήματα από τη Δύση. Continue reading “Η Ανατολή της Δύσης”